Verwarring is vernieuwing

In een maatschappij waar specialisatie beloond wordt, kun je je als professioneel alles-liefhebber best eenzaam voelen. Toen ik kind was zat ik op voetbal, deed ik aan jazzballet en speelde ik piano. Tegelijk. 

In dezelfde week, vooruit. 

Zo’n twee jaar later, in de dagen dat Windows 2000 en Jody Bernal zegevierde, schreef ik gedichten, zat ik op hockey en danste ik met nog weinig overgebleven klassiek souplesse in een wedstrijdteam voor streetdancers. 

Al op vroege leeftijd een fervent alles-liefhebber zijn heeft zo zijn voordelen, maar brengt op latere leeftijd niet zelden frustratie en onzekerheid met zich mee. Je houdt van alles een beetje, wilt een beetje van alles en het idee de rest van je leven één specialisatie te hebben legt je creatieve geest direct het stilzwijgen op. In een poging deze ongeremde interessegolven te verklaren hebben we het beestje namen gegeven: scanner, dromer, druktemaker. Hoe dan ook, elk van deze sanguinische persoonlijkheidstypen heeft een licht ontvlambaar enthousiasme-lontje en een groeiende voorraadkast van dromen.

Kies dan! 

Waarschijnlijk was het heerlijk geweest, als je van je eerste tot je laatste dag een allesoverheersende passie voelde branden die je linea recta naar je eindbestemming vuurde. Over een pad zonder verkeerde studiekeuzes, deprimerende dienstverbanden en prins Julio op het verkeerde paard. De schijnbaar onbeperkte keuzevrijheid vormt in de wereld van dromende druktemakers niet langer een alledaagse luxe, maar een alledaagse struggle. En als je oude scharrel dan plots gepromoveerd blijkt te zijn en zelfs de ondernemende schilder verderop als een ware Dagobert zijn winst uittelt, klinkt ineens weer die vergeten noodkreet vanuit je diepe binnenste: Kies dan, dromer. Kies dan!

Toch stuit ik de laatste tijd steeds vaker op inspirerend mensvolk dat heel bewust de keuze maakt om zich niet te specialiseren, maar om juist de breedte uit te buiten. Hoewel op het no-judgement pad, heb ik het niet over de broekie BN’er die zijn zomerhit fame benut om te acteren in de minst voorspelbare film van het jaar. Ik heb het bijvoorbeeld over multitalent en menselijk meesterbrein Nathan Mhyrvold. Naast zijn voormalige functie als CTO van Microsoft, schrijft hij kookboeken en vond hij een nieuw soort nucleaire reactor uit. Mhyrvold doet onderzoek naar dinosauriërs en asteroïden. Hij ontwerpt camera’s en schrijft essays over klimaatverandering. In Mhyrvold’s brein is het een chaos en een feestje tegelijk. ‘Een groot onderdeel van leren is dat je verward moet zijn. De verwarring bij de ene specialisatie is de oplossing bij de andere. Maar wie creatief is moet bereid zijn het soms mis te hebben’, aldus het verwarde meesterbrein zelf. 

Hé dromer, de eerstvolgende keer dat je op de stoel der keuzestress zit, bedenk je dan dat het leven een feestje is! En je mag zelf de slingers uitkiezen. Ach, en dat jouw paarse stipballonnen niet matchen bij je gele vlindervlaggen zal jou een rotzorg zijn. Op mijn feestjes doe ik altijd nog aan hooghouden in een ballerinapakje. Heel verwarrend.